فلوراید چیست؟
فلوراید یک ماده معدنی است که به طور طبیعی در منابع آبی وجود دارد. با اینکه این ماده در مقدار کم در منابع طبیعی وجود دارد، اما اغلب میزانی از فلوراید به ذخایر آبی افزوده می‌شود تا به بهبود سلامت عمومی دهان و دندان کمک کند. علاوه بر اضافه نمودن فلوراید در اب، ماده فلوراید به محصولات مراقبت از دهان و دندان مانند خمیردندان و دهانشویه نیز اضافه می‌شود که می‌توان آن را به عنوان یک درمان کلینیکی در مطب‌های دندانپزشکی به کار برد.
هنگامی‌که عنوان فلوراید تراپی در جلسات دندانپزشکی به گوشتان می‌خورد، شاید تصور کنید این نوع درمان صرفا مخصوص کودکان است. احتمالاً خیلی تعجب می‌کنید وقتی‌که بدانید فلوراید تراپی برای بزرگسالان هم بسیار مفید است. از آنجایی که کودکان در معرض خطر پوسیدگی دندان (به‌صورت حفره‌ای) هستند، CDC گزارش می‌دهد: اگرچه این نوع پوسیدگی‌ها در کودکان کاهش یافته است، اما در مقابل پوسیدگی دندان بزرگسالان به طور بی‌شائبه‌ای افزایش پیدا کرده است.
دلیل اصلی این اتفاق این است که با افزایش سن، دندانهای افراد در برابر باکتری‌هایی که باعث پوسیدگی دندان و ریشه می‌شوند، آسیب پذیرتر می‌شود. یکی از ساده ترین راه‌هایی که می‌توان به کمک آن از پوسیدگی دندان بزرگسالان پیشگیری کرد، استفاده از فلوراید تراپی برای دندان هاست.
بزرگسالان با سلامت کافی دهان و دندان که در معرض ریسک پوسیدگی دندانها قرار دارند، می‌توانند با مسواک زدن با خمیر دندان فلوراید دار و شستشوی دهان با دهانشویه حاوی فلوراید، از میزان کافی فلوراید برخوردار شوند. بسیاری از بزرگسالان در معرض خطر پوسیدگی‌های بیشتر هستند و ممکن است فواید مکمل‌های فلوراید جلوی این روند را بگیرد. با توجه به اینکه بعضی اوقات بزرگسالان در مقایسه با کودکان با نرخ بالاتری در معرض ریسک پوسیدگی دندان قرار دارند، در نظر گرفتن مکمل‌های فلوراید و فلوراید تراپی می‌تواند یکی از بهترین و آسان‌ترین تصمیم‌ها برای جلوگیری از مشکلات درد دندان و پرداخت هزینه‌های بالای دندانپزشکی باشد.
فلوراید تراپی چگونه به دندانهای بزرگسالان کمک می‌کند؟
ثابت شده است که فلوراید با بازسازی سطوح ضعیف دندان از طریق فرایندی به نام معدنی سازی مجدد دندان از دندانها دربرابر پوسیدگی محافظت می‌کند. در فرآیند فلوراید تراپی، فلوراید به کار برده شده جذب دندان می‌شود و مواد معدنی ازدست رفته را ترمیم کرده، در نتیجه دندانهای ما را سخت می‌کند. فلوراید نه تنها می‌تواند دندانها را برای جلوگیری از پوسیدگی در آینده تقویت کند، بلکه می‌تواند به جلوگیری از پوسیدگی زودرس نیز کمک کند. بنابراین از نیاز به پر کردن دندانها پیشگیری می‌کند.
بزرگسالان می‌توانند از فلوراید درمانی بهره مند شوند. زیرا با افزایش سن دندانهای ما ضعیف شده و مستعد پوسیدگی می‌شوند. اگرچه معدنی سازی مجدد دندانها به طور طبیعی و روزانه در دهان ما اتفاق می‌افتد. اما با افزایش سن این روند طبیعی کارآمدی سابق خود را از دست می دهد. سایر عوامل خطر نه تنها می‌توانند معدنی سازی مجدد و طبیعی دندان را کاهش دهند، بلکه می‌توانند دهان ما را میزبان باکتری‌های عامل پوسیدگی در مقادیر بالاتر کنند.
آیا مصرف فلوراید عوارض دارد؟
به طور کلی فلوراید بی خطر است. خطرات سلامتی ناشی از مصرف فلوراید معمولاً به استفاده نادرست و دریافت بیش از حد فلوراید محدود می شود. برای جلوگیری از این خطرات:
- خمیر دندان و سایر محصولات بهداشتی دندان را قورت ندهید.
- خمیر دندان را دور از دسترس کودکان خردسال نگهداری کنید. مطمئن شوید که تا سن 7 تا 8 سالگی به کودک خود در مسواک زدن کمک می کنید.
عوامل خطر برای پوسیدگی دندان بزرگسالان چیست؟
دهان خشک
مشکلات دهان خشک یکی از بزرگترین و رایج ترین عوامل خطر برای پوسیدگی دندان بزرگسالان است. خشکی دهان که اصطلاحا xerostomia نامیده می‌شود، باعث کاهش تولید بزاق طبیعی می‌شود. بزاق دهان در واقع چیزی است که به بازسازی طبیعی دندانهای ما کمک می‌کند. بنابراین بدون بزاق کافی، دندانهای ما استحکام خود را از دست می‌دهند. در نتیجه به خودی خود ترمیم نمی‌شوند.
برخی از شرایط پزشکی بزرگسالان نیز می‌توانند باعث ایجاد مشکلات خشکی دهان شوند. مواردی مانند دیابت، اختلالات خود ایمنی، سندرم شوگرن، آلرژی مزمن، مشکلات سینوسی و حتی خور و پف عامل خشکی دهان هستند. علاوه بر این استفاده از دستگاه CPAP می تواند باعث خشکی دهان بیشتر از حالت معمول شود. برای بزرگسالان اغلب داروهایی تجویز می‌شود که دارای عوارض جانبی خشکی دهان هستند. شرایط خشکی دهان نه تنها معدنی شدن طبیعی دندانها را کندتر می‌کند، بلکه دندانها و لثه‌ها را چسبناک می‌کند که باعث می‌شود باکتریها راحت‌تر به دندانها بچسبند و پوسیدگی ایجاد کنند و با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن معمولی حذف آنها دشوارتر می‌شود.
از بین رفتن لثه ( تحلیل لثه)
بزرگسالان مبتلا به تحلیل لثه بیشتر در معرض پوسیدگی دندانها هستند. زیرا هنگام عقب‌نشینی کردن لثه‌ها ریشه دندان بیشتر در معرض آسیب قرار می‌گیرد. سطح ریشه دندان سمنتوم نامیده می‌شود که ساختار دندانی نازک‌تری داشته و به‌راحتی پوسیده می‌شود. درمان پوسیدگی ریشه خیلی سخت‌تر است و ممکن است حتی پس از پر کردن قبلی دندان، دوباره پوسیدگی رخ بدهد. بنابراین محافظت از سطوح ریشه برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه حیاتی است.
کاهش یا عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
اگر باکتری‌های پلاک به مدت طولانی روی دندانهای ما بنشینند، پوسیدگی می‌تواند به راحتی اتفاق بیفتد. متأسفانه با بالا رفتن سن گاهی اوقات مراقبت از دهان و دندان در منزل به خوبی سابق نیست، یا موانعی مانند کارهای دندانپزشکی یا بریس های بزرگسالان داریم که مراقبت در منزل را دشوارتر می‌کند.
گاهی اوقات در بزرگسالی آن‌قدر مشغول زندگی می‌شویم که ممکن است مراجعه منظم به دندانپزشک را فراموش کنیم که همچنین ما را در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های دهان و دندان قرار می‌دهد.
سیگار کشیدن
سیگار خطر پوسیدگی دندان را افزایش می‌دهد. زیرا استفاده از تنباکو می‌تواند دهان را خشک کند و همچنین باعث ایجاد لکه هایی شود که باعث می شود پلاک به راحتی به دندان بچسبد. سیگار همچنین خطر تحلیل لثه را افزایش می‌دهد که یک عامل خطرزا برای پوسیدگی ریشه است.
سابقه شیمی درمانی یا پرتودرمانی
اگر سرطان داشته اید درمان‌های مرتبط می‌توانند یک عارضه جانبی منفی در دهان داشته باشند و باعث کاهش آهسته بزاق یا حتی از دست دادن کامل جریان بزاق شوند. این اتفاق می‌تواند شما را در معرض خطر پوسیدگی ریشه قرار دهد.
چه نوع فلوراید تراپی برای بزرگسالان در دسترس است؟
- وارنیش تراپی در مطب
درمان با وارنیش فلوراید یک نوع کاربرد حرفه‌ای فلوراید برای استحکام دندانهاست که توسط متخصص دندانپزشک شما معمولاً بلافاصله پس از تمیز کردن دندان انجام می‌شود. این یک راه حل سریع و آسان برای حفاظت از دندانهاست. وارنیش مایعی شفاف است که با یک برس کوچک روی دندانها و ریشه‌های در معرض دید قرار می‌گیرد. فلوراید جذب می‌شود و به افزایش معدنی سازی مجدد کمک می‌کند. درمان‌های داخل مطب معمولاً کاربردهای با قدرت بالاتری دارند. بنابراین باید توسط دندانپزشک اعمال شوند.
- خمیر تجویزی یا شستشوی خانگی
معمولاً اگر بیماران به طور مرتب وارنیش فلوراید را در مطب دندانپزشکی انجام دهند، نیازی به درمان‌های خانگی ندارند. با این حال بیماران بسیار پرخطر می توانند از مکمل‌های فلوراید قوی قابل استفاده در خانه که می‌تواند به شکل خمیر یا دهانشویه باشد سود ببرند.
فواید فلوراید تراپی برای کودکان
فلوراید درمانی برای کودکان مهم است زیرا می تواند از دندان ها، با قوی تر و مقاوم تر کردن آنها در برابر اسیدها محافظت کند. فلوراید نه تنها خطر پوسیدگی دندان را کاهش می دهد، بلکه می تواند به معکوس کردن علائم اولیه پوسیدگی دندان نیز کمک کند. بنابراین هر پدر و مادری باید اطمینان حاصل کنند که فرزندشان در اسرع وقت فلوراید تراپی دریافت می کند.
زمان دریافت فلوراید تراپی
هنگامی که نوزاد شما اولین دندان خود را بیرون آورد، برای فلوراید تراپی آماده می شود. به طور متوسط، بسته به سلامت کلی و احتمال ایجاد حفره در کودکان، باید 2 تا 4 درمان فلوراید در سال دریافت کنند. این برای تسهیل رشد و نمو سالم دندان های آنها است. پس از مصرف فلوراید، کودک شما نباید حداقل تا 30 دقیقه چیزی بخورد یا بنوشید
مراحل انجام فلوراید تراپی:
ایجاد پوسیدگی بر روی دندانها یکی از مشکلاتی می باشد که هم بزرگسالان و هم کودکان را درگیر کرده است .
پوسیدگی زمانی اتفاق می افتد که فعالیت باکتریها زیاد شود و با تولید اسید، موجب از بین رفتن مینای دندان شود . یکی از موادی که افراد برای جلوگیری از پوسیدگی دندان از آن استفاده می کنند فلوراید می باشد . فلوراید به طور طبیعی در غذا و آب وجود دارد .فلوراید مقاومت دندانها را در برابر پوسیدگی بالا می برد .
استفاده از فلوراید چه مزایایی دارد ؟
1-کم کردن حساسیت دندانها در مقابل سرما و گرما
2-به بهبود پلاکهای دندان کمک می کند
3-فلوراید با از بین بردن باکتریها و میکروبها از ایجاد پوسیدگی جلوگیری می کند
انواع مواد مورد استفاده برای فلوراید تراپی :
الف ) دندانپزشکان در این روش از فوم فلوراید استفاده می کند به طوریکه فوم فلوراید را مستقیما بر روی دندان قرار می دهند . تا 30 دقیقه بعد از انجام این عمل بیمار باید از کشیدن سیگار ،خوردن و آشامیدن خودداری کنند
ب ) در این روش دندانپزشک فلوراید را در داخل محافظ دندان قرار داده و آنرا بر روی دندان به مدت 9 دقیقه قرار می دهد . بعد از 9 دقیقه محافظ را برداشته و از بیمار می خواهد که دهان خود را بشوید
ج ) وارنیش فلوراید که تشکیل شده از سدیم فلوراید پنج درصد است. این فلوراید که به حالت ژل طلایی رنگ وجود دارد بر روی دندانها قرار داده می شود .
نحوه ی انجام فلوراید تراپی :
برای کنترل و پیشگیری از پوسیدگی ، دندانپزشکان از فلوراید تراپی استفاده می کنند .فلوراید مقاومت دندانها را در برابر پوسیدگی افزایش می دهد . نحوه ی انجام این کار بدین صورت میباشد که ابتدا دندانپزشک دندانها را تمیز کرده سپس فلوراید را که به صورت وارنیش یا ژل می باشد بر روی دندانها قرار می دهد سپس به مدت چند دقیقه فلوراید بر روی دندانها می ماند و در نهایت از بیمار خواسته می شود تا چندبار آب دهان خود را خالی کند اما نباید دهان خود را با آب بشوید و تا 30 دقیقه از خوردن و نوشیدن خودداری کند .
بهترین زمان برای انجام فلوراید تراپی در کودکان از سن 3 سالگی می باشد زمانیکه که همه ی دندانهای شیری کودک رشد کرده اند . این روند را هر 6 ماه یکبار باید به مدت دو سال ادامه داد تا از پوسیدگی دندانها جلوگیری شود . در برخی شرایط دندانپزشک با دیدن دندانهای مستعد پوسیدگی ، استفاده از فلوراید را به صورت دهانشویه در خانه تجویز می کند .
مراحل انجام فلوراید تراپی :
1-تمیز کردن سطح دندان با کمک برس هایی شبیه مسواک
2-کل سطح دندانها را با فلوراید می پوشانند
3-مدت 4 دقیقه ژل بر روی دندانها قرار می گیرد
4-دندانها را با استفاده از پنبه یا گاز استریل پاک کرده . در این مرحله نیز مراقب باشید تا کودک آب دهان خود را نخورد
5-باید مراقب باشید تا 30 دقیقه بعد از انجام عمل فلوراید تراپی کودک دهان خود را نشوید و مانع خوردن غذا و نوشیدنی شوید
6-در صورتیکه مقداری از ژل توسط کودک خورده شود امکان دارد کودک دچار تهوع شود در این شرایط به کودک شیر دهید
7-دندانپزشکان توصیه می کنند تا عمل فلوراید تراپی را هر 6 ماه انجام دهید
8-کاربرد فلوراید تراپی برای دندانهای دائمی و شیری می باشد
فلوراید چگونه بر روی دندانها تاثیر می گذارد :
فلوراید حاوی ترکیبات یونی میباشد که این یونها به مینای دندان نفوذ می کند و باعث می شود دندانها در برابر باکتریها ، قندها و .. مقاوم شوند . در نتیجه فلوراید تراپی پوسیدگی دندانها کاهش پیدا کرده و حساسیت آنها کاهش پیدا می کند .در شرایطی که دندانها دارای پوسیدگی سطحی باشند با استفاده از فلوراید تراپی می شود پوسیدگی را متوقف کرد
از چه سنی باید فلوراید تراپی انجام شود :
1-برای محافظت از دندانهای شیری برای کودکان زیر 6 سال
2-برای کودکانی که در سنین 6 تا 16 سال قرار دارند
3-افراد بزرگسالی که دارای خشکی دهان هستند استفاده از وارنیش فلوراید توصیه می شود . در صورتیکه فرد دارای دندانهایی حساس بوده یا دچار تحلیل لثه شده است می تواند از این روش استفاده کند
بعد از انجام فلوراید تراپی چه اصولی را باید رعایت کرد :
-دندانپزشک برای خشک شدن وارنیش روی دندانها نیاز به نگه داشتن بیمار در مطب را ندارد زیرا وارنیش در هنگام تماس با مایعات سخت می شود
-به مدت 24 ساعت بعد از انجام عمل فلوراید تراپی توصیه می شود از خوردن غذاهای سفت خودداری شود
-در صورت دیدن تغییر رنگ دندان نگران نشوید زیرا بعد از مدتی دندان رنگ طبیعی خود را بدست می آورد
-استفاده از الکل و دهان شویه ممنوع می باشد
مزایای استفاده از فلوراید تراپی :
1-مقاومت و استحکام دندان را بالا می برد و از پوسیدگی آن جلوگیری می کند
2-برای افرادی که ارتودنسی کرده اند توصیه می شود از فلوراید تراپی استفاده کنند
3-کاهش روند فرسایش دندان در اثر پوسیدگی با استفاده از فلوراید تراپی