بلیچینگ دندان چیست؟ مزایا و معایب بلیچ دندان
بلیچینگ دندان، یکی از تخصصی‌ترین روشهای سفید کردن دندان می‌باشد. بسیاری از افراد هنگام مراجعه به دندانپزشک، از این موضوع شکایت دارند که زردی و غیر طبیعی بودن دندانهایشان حتی با مسواک زدن و روش های خانگی سفید کردن دندان هم از بین نمی‌رود.
چنین تغییر رنگ‌هایی با روشهای ساده قدیمی و خانگی درمان نمی‌شود و صرفا تاثیرات این روشها موقتی هستند، بهترین روش در چنین مواقعی، استفاده از بلیچ دندان و کمک گرفتن از مواد شیمیای می‌باشد.
با بلیچینگ دندان یا، می توان دندان‌هایی درخشان‌تر و جذاب‌تر داشت. ما در این مقاله به بررسی انواع بلیچینگ دندان ها و اینکه بلیچینگ دندان چیست و چه مزایا و معایبی دارد و اینکه چه زمان نیاز به بلیچینگ دندان داریم میپردازیم.
اصلاح طرح لبخند
بلیچینگ دندان چیست؟
بلیچینگ دندان از جمله حرفه ای ترین خدمات و درمان های دندانپزشکی است، که به کمک آن رنگدانه‌های غیرطبیعی که بر روی سطح دندانها چسبیده‌اند را از بین می‌برند. این شیوه درمانی می‌تواند تمام لکه ها و رنگ های ایجاد شده بر روی دندان های طبیعی را پاک کند.
در واقع دندانپزشک به کمک مواد شیمیایی که غلظت زیادی دارند در مطب و در یک مدت زمان کوتاه دندان های شما را سفید می‌کند. نکته جالبی که درباره بلیچینگ دندان وجود دارد این است که، روکش ها و ایمپلنت دندان با کمک این روش، سفید نمی‌شوند.
در روش بلیچ دندان، چیزی به ساختار دندانها اضافه نمی‌شود و فقط از مواد شیمیایی مخصوص برای سفید کردن دندان استفاده میکنند. تاثیر بلیچینگ دندان، بسته به جنس دندانها و همچنین میزان تغییر رنگ و زردی آنها دارد،
انواع روشهای بلیچینگ دندان چیست؟
بسیاری از افراد تصور میکنند که دو فرآیند بلیچینگ و سفید کردن دندان ها یک نوع درمان هستند. اما در حقیقت این دو، هر چند که به منظور سفید کردن دندان ها هستند، اما تفاوت های زیادی با هم دارند. سفید کردن دندان تنها یک فرآیند ساده است که با روشهای خانگی هم انجام میشود.
اما بلیچینگ دندان، فرآیندی پیچپیده تر و کاربردی‌تر از سفید کردن دندان ها است. به طور کلی انواع متنوعی از سفید کردن دندان ها با بلیچینگ وجود دارد که عبارتند از:
- آفیس بلیچینگ یا بلیچینگ دندان در مطب دندانپزشکی
- هوم بلیچینگ یا بلیچ دندان در خانه
- یا بلیچ فوری دندان
آفیس بلیچینگ (در مطب دندانپزشکی)
بلیچینگ دندان در مطب ( Office Bleaching ) این روزها طرفداران زیادی پیدا کرده است. آنچه که بلیچینگ دندان در مطب را محبوب کرده سفید شدن کافی دندان ها در کوتاه ترین زمان با بیشترین ماندگاری است.
این پروسه معمولا توسط دندانپزشک، در ایمن ترین شرایط ممکن انجام می شود. در آفیس بلیچینگ برای اینکه دندان ها سفید شوند از مواد شیمیایی خاصی مانند هیدروژن پراکسید با غلظت بالا استفاده می کنند. میزان زمان مورد نیاز برای بلیچینگ دندان در مطب با استفاده از لیزر 1 جلسه می باشد. در ادامه با مراحل این پروسه آشنا خواهید شد.
بلیچینگ دندان در خانه چیست؟
بلیچینگ دندان در منزل (Home bleaching) یکی دیگر از روشهای بلیچ دندان است، فرض کنید خودتان قرار است از این روش استفاده کنید. یک جلسه با مطب دندانپزشک خودتان هماهنگ می‌کنید. طی این جلسه دمدامپزشک از دندان های بالا و پایین شما با دقت یک قالب میگیرد.
بر اساس این قالب ها، تری های پلاستیکی نازک و شفاف برای بلیچ دندان در خانه ساخته میشود. دفعه بعدی که به مطب برگردید، دندانپزشک به شما قالبی که در جلسه پیش گرفته بود را تحویل خواهد داد. او به شما می‌گوید که چگونه و از چه طریقی به بلیچینگ دندان های خود بپردازید.
مواد بلیچینگ را به اندازه ای که دندانپزشک به شما می‌گوید، درون قالب گذاشته، سپس دقیقا به همان مدت زمانی که او گفته است استفاده کنید.
بلیچینگ دندان در خانه، نیاز به صبر و حوصله دارد زیرا غلضت مواد مصرفی کمتر است و در هر بار استفاده نیاز است که چندین ساعت قالب روی دندان شما بماند. بلیچینگ دندان در خانه، نیاز به یک مدت زمان دو هفته‌ای دارد.
پاور بلیچینگ
یکی دیگر از انواع روشهای بلیچ کردن دندان، انجام آن به صورت سریع و فوری است که اصطلاحا به آن پاور بلیچینگ می‌گویند و یک روش جدید و نوین است. در این روش از هیدروژن پراکسید بسیار غلیظ استفاده میشود و در یک جلسه در مطب دندانپزشکی، دندانهای شما را سفید میکنند.
از معایب ای روش نسبت به دو روش دیگر، ماندگاری کم آن است. در واقع شما بعد از حدود 3 سال نیاز به بلیچ مجدد دندان دارید.
مراحل بلیچینگ دندان در مطب دندانپزشکی
بلیچینگ دندان در مطب دندانپزشک یک فرآیند نسبتا سریع دارد و از آنچه که تصورش را می کنید ساده تر است. شما تنها کافیست به یک کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید و روی صندلی دراز بکشید تا دندانپزشک طی دو الی سه جلسه و بدون اینکه هیچ مشکلی برای شما ایجاد شود دندان هایتان را سفید کند.
مراحل بلیچینگ دندان معمولا به این شکل است:
- تمیز کردن دندانها و انجام فرآیند جرم گیری (در صورتی که دندان ها جرم داشته باشند ابتدا باید جرم ها برداشته شود و دندان ها کاملا تمیز به نظر برسند)
- گذاشتن یک وسیله دندانپزشکی برای باز کردن دهان به منظور ایجاد دسترسی به تمام سطوح دندانی.
- محافظت از بافت لثه با کمک مواد مخصوص .پوشاندن لثه با این ماده به این منظور انجام می شود که مواد سفید کننده دندان به لثه آسیب نزنند.
- اعمال یک ژل سفید کننده حاوی پراکسید هیدروژن بر روی دندان ها به مدت 15 تا 30 دقیقه.
- در طی مدت زمانی که ژل سفید کننده بر روی دندان ها قرار می گیرد، برای فعال کردن مواد سفید کننده موجود در آن از دستگاه لایت کیور یا لیزر استفاده می شود. به این شکل نور را به ژل میتابانند و نور نیز باعث فعال شدن هیدروژن پراکسید می شود. به همین دلیل به این روش، بلیچینگ دندان با لیزر هم، می‌گویند.
- ممکن است چند بار نیاز باشد تا به دندان ها ژل زده شود و هر بار 15 تا 30 دقیقه زمان اختصاص میابد. پس از، هر بار ساکشن کردن ژل، میزان سفیدی دندان ها چک می شود تا ببینند آیا دندان ها آنطور که خواسته شده، سفید شده اند یا خیر.
- اگر دندان ها بیش از حد دچار تیرگی، زدی و خلاصه تغییر رنگ باشند ممکن است در یک جلسه با کمک بلیچینگ دندان در مطب سفید نشوند و نیاز به یک یا دو جلسه دیگر باشد. اگر چنین باشد شما یک روز دیگر برای سفید کردن دندان ها باید مراجعه کنید.
- در نهایت پس از اتمام درمان، یک کیت بلیچینگدر منزل برای استفاده در خانه و بیشتر شدن مدت زمان سفید بودن دندان ها به بیمار داده می شود.
در بلیچینگ دندان از چه موادی استفاده میشود؟
روند بلیچینگ دندان کاملا علمی و عملی است که در آن از دو ماده، هیدروژن پراکساید و کارباماید پراکساید، برای اکسید کردن رنگ دانه های غیر طبیعی که روی سطح دندان ها چسپیده اند، استفاده میشود.
در واقع از هیدروژن پراکساید برای بلیچینگ دندان در مطب و زیر نظر پزشک استفاده میشود و از ماده کارباماید پراکساید برای انجام بلیچینگ دندان در خانه استفاده میشود که هر دو این روشها باید زیر نظر پزشک و با تجویز او انجام شود.
مواد سفید کننده دندان چگونه تاثیر می گذارند؟
در روش بلیچینگ رنگدانه های رسوب شده میان هرم مینایی دندان ها که بعد از مدتی باعث آسیب به دندان می شود، با استفاده از مواد بلیچینگ اکسید شده و از میان می رود. ماده بیلچینگی که جهت سفید شدن دندان ها بکار برده می شود، با نفوذ در نواحی تحتانی مینا و عاج دندان موجب رفع رنگدانه ها می شود و باعث سفیدی و روشن تر شدن دندان ها خواهد شد.
نکته مهمی که باید پیش از سفید کردن دندان مد نظر داشته باشید این است که ترمیم‌های دندانی را نمی‌توان با بلیچینگ سفید کرد. در صورتی که ترمیم هایی مانند پرشدگی دندان، لمینت و یا روکش دارید و ترمیم تان در ناحیه ای از دهان قرار دارد که هنگام صحبت کردن یا لبخند زدن در معرض دید قرار دارد، سفید کردن دندانها با بلیچینگ ممکن است باعث شود ترمیم‌های دندانتان تیره تر از دندانهای مجاور به نظر رسیده و در نتیجه متمایز و مشخص شود.
ممکن است مجبور شوید پس از سفید کردن دندان، ترمیم های دندانی خود را نیز عوض کنید. بنابراین در صورتی که قصد ترمیم دندان دارید ابتدا باید این نکته را در ذهن داشته باشید و در صورتی که می‌خواهید در آینده دندانهای خود را سفید کنید، پیش از ترمیم دندان این کار را انجام دهید.
لایه عاج که در زیر مینا قرار دارد با افزایش سن تیره تر میشود. علت تیره شدن عاج، رسوب پیوسته عاج ثانویه است که توسط سلول‌های زنده ادنتوبلاست موجود در فضای داخل دندان (پالپ) تولید میشود. در صورتی که دندانها را بیش از حد بلیچینگ کنید ممکن است مینا شفاف‌تر و نازک‌تر شده و در نتیجه رنگ تیره عاج بیشتر نمایان شود.
مزایای بلیچینگ دندان چیست؟
- یکی از بهترین و سریع ترین روش ها برای سفید کردن دندان ها بلیچینگ دنداناست. هرچند که روش خانگی آن ممکن است در صورت عدم رعایت نکات و توصیه های دندانپزشک خطرناک باشد، اما روش مطبی آن کاملا ایمن و کارساز است.
- هزینه نسبتا کمی دارد زیرا یکبار هزینه می شود و تا مدت های طولانی نیازی به صرف هزینه برای روشهای دیگر نیست.
- روش بلیچینگ دندان در مطب کاملا بیخطر است.
- در مدت زمانی کوتاه دندان ها را سفید می کند
معایب و عوارض بلیچینگ چیست؟
- تقریبا نتایج هیچ درمانی در دندانپزشکی دائمی نیست. این روش هم پس از مدتی نیاز به تمدید شدن دارد. زیرا دندان ها به صورت طبیعی مستعد لکه دار شدن و تغییر رنگ هستند.
- اگر مواد و فرمول های بلیچینگ دندان برای یک مدت طولانی بر روی دندان ها باقی بمانند، تاثیرات بدی بر روی آن ها خواهد گذاشت. کمترین پیامد در این وضعیت افزایش حساسیت دندان است.
- یکی از معایب بلیچینگ خانگی این است که در بیشتر موارد به دلیل اشتباه در ترکیب و استفاده از مواد، حساسیت های مختلفی در دندان ها و بافت های دهان ایجاد میشود. این روش اما در مطب، چون با ابزار حرفه ای صورت میگیرد، احتمال آسیب و حساسیت به حداقل می‌رسد.
بعد از بلیچینگ دندان چه مراقبت هایی لازم است؟
بعد از بلیچ دندان هم مثل هر کار دیگر، باید مراقبت‌هایی را انجام دهید تا بهترین نتیجه را بگیرید. در ادامه چند مورد مهم بعد از بلیچینگ دندان را برایتان شرح داده‌ایم.
- از مصرف موادغذایی و انجام کارهایی که باعث ایجاد زردی و لکه روی دندانهایتان میشوند پرهیز کنید، مانند مصرف قهوه، نوشابه و یا کشیدن سیگار.
- در ساعات اولیه بعد از بلیچینگ دندان، بهتر است که دندانها و لثه هایتان را با آب گرم بشویید.
- یک هفته بعد از درمان بلیچ دندان، برای معاینه به مطب دندانپزشک بروید.
- از خوردن غذاهای سرد خودداری کنید.
- برای خوردن میوه‌هایی مثل سیب، حتما پوست آنها را بگیرید.
- از خوردن برنج، ماکارونی، نان و سیب زمینی پخته که سخت جویده میشوند تا مدتی خودداری کنید.
کدام روش بلیچینگ دندان بهتر است؟
انتخاب نوع روش بلیچ دندان، بستگی به انتخاب و شرایط شما دارد. اما به طور کلی، بلیچینگ دندان در خانه بیشتر از بلیچینگ در مطب طول می‌کشد، همچنین ممکن است به دلیل اشتباه در ترکیب و استفاده از مواد، دندانها حساس شوند اما در مطب این کار با ابزار حرفه‌ای صورت میگیرد.
اگر می‌خواهید که در مدت زمان کمی، دندانهایتان سفید شود بهتر است این کار را در مطب انجام دهید، بیشتر متخصصین، پیشنهاد میدهند که اولین بار این کار را در مطب انجام دهید و برای ماندگاری تاثیر بلیچینگ دندان، آن را در خانه انجام دهید.
بلیچ دندان چقدر دوام دارد؟
به طور کلی بعد از گذشت 3 سال از بیلیچینگ دندان، میزان سفیدی دندانها کم میشود، اما ماندگاری آن در این سه سال هم به نحوه مراقبت افراد و همچنین نوع رژیم غذایی آنها بستگی دارد.
فرآیند بلیچینگ دندان با لیزر دیود چگونه صورت میگیرد ؟
قبل از انجام بلیچینگ رادیوگرافی دندانی بررسی می گردد تا وضعیت دندانهای فرد مشخص گردد. سپس دندانها به کمک ابزار مکانیکی تمیز و خشک میشوند و لب‌ها با ابزار خاصی (رترکتور های مخصوص) از روی دندان فاصله می‌گیرند.
لثه ی دندان هایی که قرار است ماده ی بلیچینگ بر روی آن ها قرار داده شود با ماده ای مخصوص پوشانده شده و با دستگاه لایت کیور (دستگاه مخصوص کیور یا سخت کردن کامپوزیت ها که طیف آبی نور مرئی را ساطع می کند.) سخت می شود.
سپس ژل هیدروژن پراکسید در ضخامت 1 تا 2 میلی متر روی دندان ها قرار داده می شود.
بر اساس تنظیمات طول موج و شدت اشعه لیزر، مدت زمان تابش تعیین شده و ژل بلیچینگ تحت تابش لیزر قرار می گیرد. هنگام کار چشم‌ها توسط عینک‌های مخصوص پوشانده میشوند تا آسیبی نبینند.
نقش ماده بلیچینگ در سفید شدن دندان ها
پراکسید هیدروژن شناخته شده ترین و پرکاربردترین ماده جهت بلیچینگ است. این ماده در حداقل زمان مابین ماتریکس ارگانیک مینا و عاج منتشر می شود. پراکسید هیدروژن با افزایش نفوذپذیری ساختار دندان، موجب افزایش حرکت یون ها مابین دندان می شود. هیدروژن پراکسید یک اکسید کننده ی قوی بوده و قادر است رادیکال های آزاد فراوانی با قدرت واکنشی زیاد را ایجاد کند.
این رادیکال های آزاد به منظور رسیدن به ثبات، با اکثر مولکول های ارگانیک دیگر واکنش می دهند و رادیکال های آزاد دیگری را ایجاد می کنند. در نهایت با شکل گیری مولکول هایی که نور کمتری جذب و میزان بیشتری از نور را منعکس می کنند، بلیچینگ و سفید شدن دندان ها به طور موفقیت آمیزی انجام می شود.
نقش لیزر در سفید شدن دندان ها
در بلیچینگ دندان با لیزر، پروسه ی سفید کردن دندان ها بدون هیچ تغییراتی شکل ظاهری (مورفولوژیک) و شیمیایی بر روی مینا و بافت های اطراف انجام میگیرد. نقش لیزر در سفید کردن دندان ها، سرعت بخشیدن به فعال سازی هیدروژن پراکسید در ژل های سفیدکننده است. در واکنش به جذب انرژی لیزر، هیدروژن پراکسید به مولکول های آب و رادیکال های اکسیژن شکسته می شود.
رادیکال های آزاد اکسیژن به طور شیمیایی موجب کاهش مولکول های رنگی آلی (کروموفورها) در ماتریکس مینا می شوند و این عمل را از طریق اکسیداسیون سریع و تبدیل کروموفورها به مولکول های کوچکتر و با رنگ کمتر (less pigmented) انجام می دهند.
به طور همزمان گرمای لیزر موجب نفوذ عمیق تر ژل بلیچینگ به عاج زیرسطحی شده و اثر سفیدکنندگی را افزایش می دهد.
بلیچینگ با لیزر دیود، چه فرقی با سفید کردن دندان ها با سایر روش های لیزری دارد؟
امروزه برخی از دستگاه‌های جهت بلیچینگ وجود دارند که طی یک جلسه می‌توانند دندانها را سفید سازند. اما به خاطر وجود طول موج کوتاه و فوتون‌های پر انرژی این دستگاه‌ها، ممکن است بیمار درد و حساسیت را تجربه کند.
اما تحقیقات نشان داده که استفاده از لیزر دیود بسیار بهتر است، چون در این دستگاه، طول موج به کار رفته بلند‌تر است و فوتون‌های نوری انرژی کمتری آزاد میکنند. پس حرارت ایجاد شده، کمتر خواهد بود. بر این اساس، مدت زمان فعال سازی هیدروژن پروکساید موجود در ژل، کمی طولانی‌تر خواهد شد و احتمال تجربه درد توسط بیمار کمتر خواهد بود.
آیا استفاده از لیزر در بلیچینگ دندانها خطرناک است ؟
لیزر diode را میتوان درمانی موثر و بی خطر برای بلیچینگ دندانهای بیمار در نظر گرفت. با توجه به کاهش طول مدت درمان و احتمال بروز کمترین عوارض، استفاده از این لیزر به طور حتم رضایت و خرسندی فرد را در پی دارد.
بلیچینگ دندان با لیزر دیود چه مدت طول می‌کشد ؟
طی درمان، اشعه‌ی لیزر دیود با طول موج و شدت مشخص بر روی دندانها اعمال میشود و با افزایش حرارت، ژل بلیچینگ تجزیه شده و فعالیتش تسریع می‌‌گردد. طی پروسه ی درمان، دندانها دو الی سه درجه روشن‌تر میشوند.
سپس شخص نیاز دارد تا طبق معاینه و نظر دندانپزشک یک تا دو جلسه‌ی دیگر مراجعه کند تا بعد از اعمال مجدد بلیچینگ با لیزر دیود، طی دو الی سه هفته دندان‌هایی کاملا سفید و زیبا داشته باشد. این زمان ممکن است نسبت به سایر دستگاه‌ها طولانی‌تر باشد، اما به خاطر انرژی کمتری که توسط فوتون‌ها آزاد میشود، حساسیت و درد دندانها به حداقل رسیده و روشی کاملا امن محسوب می شود.
آیا در بلیچینگ دندان با کمک لیزر دیود، رنگ دندان ها روشن تر می شود؟
با بکارگیری لیزر دیود، مانند روش بلیچینگ بدون لیزر، روشن ترین رنگی که بدست می آید در حیطه ی رنگ های طبیعی یعنی B1 است. به منظور روشن شدن رنگ دندان ها به صورتی که سفیدتر از حالت طبیعی باشند ( که به آن رنگ های بلیچ اطلاق می شود ) باید از درمان های دیگر مانند لمینت دندان یا ونیرهای سرامیکی و یا کامپوزیت ونیرها ویا روکش های سرامیک استفاده گردد.
مزایای استفاده از بلیچینگ دندان با لیزر دیود در مقایسه با روش های معمول چیست؟
جلوگیری از کاهش سختی مینا
در تحقیقی که در سال 2018 در دانشگاه اصفهان انجام شد، نشان داده شده که بلیچینگ دندان ها با استفاده از لیزر دیود از زبری مینا یا (roughness) جلوگیری می کند و موجب کاهش و یا پیشگیری از تحلیل یا برداشت ماده ی معدنی (اچینگ) مینای دندان می گردد.
(افزایش اثربخشی)
به دو علت در بلیچینگ با لیزر شاهد افزایش اثربخشی پروسه ی سفیدکردن دندان خواهیم بود:
- از آنجا که رنگ برها یا ( کروموفور های موجود در ژل های فعال شونده) با لیزر قادر به جذب طول موج باریکی از لیزرهای دیود می گردند، این مسئله موجب افزایش اثربخشی بلیچینگ با لیزر دیود خواهد شد.
- تاثیر گرمای لیزر بر ماده ی بلیچ موجب می گردد که اثر سفیدکنندگی بر رنگدانه ها یا (پیگمان های رنگی) در عمق بیشتری صورت پذیرد. این مسئله به وسیله ی افزایش نفوذ به داخل عاج سطحی دندان انجام می شود که سبب افزایش اثر سفیدکنندگی دندان ها در مقایسه با روش بلیچینگ بدون لیزر می شود.
معایب و عوارض استفاده از لیزر برای بلیچینگ چیست؟
در صورت کاربرد مواد استاندارد و روش صحیح، استفاده از لیزر جهت بلیچینگ هیچ عارضه ای دربرندارد. همچنین برای این روش عیب خاصی نمی توان متصور شد مگر اینکه این روش کمی گران تر از روش های عادی است و نیاز به تجهیزات بیشتر و تخصص و مهارت دندانپزشک دارد.
